Сергей Косарецкий – психология ғылымдарының кандидаты.
Ол 100-ден астам ғылыми мақалалардың авторы, білім саласындағы көптеген ғылыми жобалардың жетекшісі және қатысушы.
Сергей Косарецкий төмендегі ұйымдардың сараптамалық жұмыстарға қатысады:

– Ресей Федерациясы Мемлекеттік Думасының Білім және ғылым комитетінің жалпы білім беру және балаларға қосымша білім беру жөніндегі кеңесі;

– Қосымша білім беру және тәрбие жөніндегі ведомствоаралық үйлестіру кеңесі;

– Мемлекеттік Думаның білім және ғылым жөніндегі комитеті жанындағы мұғалімдер мен зерттеушілердің құқықтарын сақтау және әлеуметтік қорғау жөніндегі кеңес.
Оның ғылыми қызығушылықтары: білім беру социологиясы, дәлелді білім беру саясаты, аймақтық білім беру саясаты, білім теңсіздігі.

Бүкіл әлемде тұлғаны әлеуметтендіру, бейәлеуметтік қылықтың алдын алу, ХХІ ғасыр дағдыларын дамыту мәселелерін шешуде үздіксіз білім берудің маңызы артып келеді. Зерттеулер зияткерлік және тұлғалық дамуға, балалардың әл-ауқаты мен қоғамның әлеуметтік тұрақтылығына қосымша білім беру бағдарламаларына қатысудың әртүрлі әсерлерін анықтады. Технологиялық және мәдени өзгерістердің тез дамып келе жатқан жағдайында қосымша білім беру инновацияларға ашықтықты, негізгі біліммен салыстырғанда мазмұнды жаңарту жақсырақ қабілеттілігін, жеке сұраныстарды ескеруді көрсетеді. Көптеген елдерде қосымша білім беруге қатысты орталық ережелер мен стандарттар жоқ.
Алайда ықтимал қауіптерді ескеру керек. Біріншіден, бұл білім беру теңсіздігінің өсу қаупі. Зерттеушілер балалардың қатысу жасындағы, мектептегі сабақтан тыс бағдарламалардың ауқымы, мерзімі мен сапасындағы айырмашылықтарға назар аударады және бұл мәселелерді отбасылардың мәдени капиталы мен әлеуметтік-экономикалық айырмашылықтарымен байланыстырады. Қосымша білім берудегі қатысу еріктілігі, отбасылардың (балалардың) бастама мен еркін таңдауы мектепке дейінгі және жалпы білім берумен салыстырғанда отбасылық рөлін анағұрлым үлкейтеді. Нәтижесінде негізгі жалпы білім берудің академиялық нәтижелері деңгейіндегі алшақтық қабілеттер мен әлеуметтік-эмоционалды дағдылардың дамуындағы алшақтықпен толықтырылуы мүмкін.
Қосымша білім берудің сапа стандарттардың болмауы да қауіпті: мысалы, ең маңызды ресурсты – баланың бос уақытын – тиімсіз пайдалану, сапасыз бағдарламалардың нәтижесінде баланың психологиялық саулығына зиян келтіру және т.б. Бұл жағдайда дәлелді мәліметтер мектептегі және мектептен тыс білім берудің әсерін азайтуға бағытталған ұлттық және жергілікті саясатты қалыптастыру үшін қажет.

---

Сергей Косарецкий кандидат психологических наук.
Автор более 100 научных публикаций, участвует и руководит многими исследовательских проектами в области образования.
Участвует в экспертной деятельности:
– Совета по общему образованию и дополнительному образованию детей Комитета по образованию и науке Государственной Думы Российской Федерации;
– Межведомственного координационного совета по дополнительному образованию и воспитанию детей;
– Совета по соблюдению прав и социальной защите педагогических и научных работников при Комитете Государственной Думы по образованию и науке.
Его научные интересы находятся в области: социологии образования, доказательной образовательной политики, региональной образовательной политике, образовательном неравенстве.

Во всем мире растет признание важности дополнительного образования в решении задач социализации, профилактики асоциального поведения, формировании навыков 21 века, идентичности. Исследования обнаруживают разнообразные эффекты участи в программах дополнительного образования для интеллектуального и личностного развития, благополучия детей, социальной устойчивости сообществ. В условиях возрастающей динамики технологических и культурных изменений, дополнительное образование (для которого в большинстве стран отсутствует централизованное регулирование и стандарты), демонстрирует открытость инновациям, лучшую сравнительно с основным образованием способность к обновлению содержания, учету индивидуальных запросов.
Однако не следует упускать из виду вероятные риски. В первую очередь, это риск роста образовательного неравенства. Исследования обнаруживают, что различия в возрасте вовлечения, масштабе и длительности участия детей в программах дополнительного образования, качестве этих программ, связанные с разницей в культурном капитале и доходах их семей. Характерная для дополнительного образования добровольность участия, опора на свободный выбор и инициативу семей (детей) обусловливает сравнительно большую, чем в дошкольном и общем образовании роль семейного бэкграунда. Как следствие, разрыв в уровне академических результатов основного общего образования, может усугубляться и дополняться разрывом в развитии способностей и социально-эмоциональных навыков.
Отсутствие стандартов и регуляторов качества дополнительного образования также влечет риски: начиная от неэффективного использования важнейшего ресурса – свободного времени ребенка, до вреда для психологического благополучия ребенка от программ низкого качества. В этой ситуации возрастает значимость формирования основанных на данных исследований политик национального и местного уровня, обеспечивающих максимизацию эффектов и демпфирование рисков дополнительного образования.

Sergey Kosaretsky is a Candidate of Psychological Sciences.
He has authored over 100 research papers and taken a leading part in multiple research projects in the field of education.
He performs as an expert in the following:
– The Council for Children’s General Education and Extracurricular Education of the Committee on Education and Science of the State Duma of the Russian Federation;
– The Inter-agency Coordination Council on Extracurricular Education and Child Upbringing;
– The Council for the Implementation of the Rights and Social Protection of Pedagogical and Scientific Workers of the Committee on Education and Science of the State Duma of the Russian Federation.
His research interests lie in the field of sociology of education, evidence-based educational policy, regional educational policy and educational inequity.

The issue of extracurricular education has acquired its importance in the world that needs tackling the problems of socialization, prevention of asocial behaviour, and shaping the 21-century skills and identity. The research has revealed various effects of involvement in extracurricular programmes upon children’s intellectual and personal development, wellbeing and community social sustainability. Within the increasing dynamics of technological and cultural changes, extracurricular education (which is hardly centralized and standardized in most countries), demonstrates its openness to innovations, the flexibility of content renewal and adapting to learners’ individual needs compared with the basic education.
However, certain risks need taking into consideration. First, it is the risk of growing educational inequity: the researchers point to the differences in the age of children’s involvement, the scale, terms and quality of extracurricular programmes and connect these issues to the differences in families’ cultural capital and socio-economic status. The features of children’s voluntary participation, choice and initiative emphasize the great role of family background in comparison to the preschool or basic education. As a result, the gap in the level of the academic results of basic education can be aggravated with a gap in the development of students’ competencies and social and emotional skills.
The lack of standards and quality regulators for extracurricular education also entails particular risks: starting from the inefficient use of a child’s free time (his/her major resource) to harming a child’s psychological wellbeing with poor-quality programmes. Given this, the evidence-based data is essential to shape national and regional policies aimed at maximizing the impact and damping the risks of extracurricular education.